José Saramago - Bilinmeyen Adanın Öyküsü
JOSÉ SARAMAGO - BİLİNMEYEN ADANIN ÖYKÜSÜ(1)(2)
Uğur Karabürk hocam ile çıktığımız bir kitap turunda rastladım bu küçük esere. Saramago, kendisinin daha önce tattığı bir lezzet idi ancak ben de başlamaya sabırsızlanıyordum. "Saramago ise konu, mutlaka Körleşme'yi okumalısınız" deyince, ben de bir aperitif kıvamında bu kitabı alayım dedim. Bu sabah başladım ve yarım saate yakın bir sürede bitti yani kısa bir eser.
Saramago'nun diğer kitaplarını okumadım ancak bu kitabına hakim bir "virgül tekniği" var. Anlatımı hızlandırmak amaçlı mı kullanmış, okuru hızlıca okutmak amaçlı mı veya da yormak amaçlı mı bilemiyorum ama kitap çok hızlı aktı bu virgüller sayesinde. Cümleler ve konuşmalar virgüllerle ayrılmış. Belli yerler ve paragraflar dışında da nokta kullanımı yok denecek kadar az. Eğer arada kaçırmadıysam, sadece iki noktalama işaretiyle kitap tamamlanmış.
Altmış sayfaya yakın süren bu kitapta, kraldan tekne isteyen bir adam ile, bu adamı takip eden sarayın temizlikçi kadınının öyküsü var. Üç gün kararlılıkla, kralın, kendi isteğini dinlemesi için kapıya gelmesini bekleyen adam, en sonunda bezgin kralı ayağına getirtip, tekneyi ister. Amacı da "Bilinmeyen bir ada keşfetmek"tir. Kral, bir süre "bilinmeyen herhangi bir adanın artık kalmadığından" bahsetse de adamı ikna edemez ve ona bir tekne verir. Adamın kararlılığından etkilenen sarayın temizlikçi kadını da, "artık ayrılma zamanının geldiğini" anlayıp, tekneci adamın peşine düşer.
Bu küçük kitapta (58 sayfa ve her sayfada 23 satır dersem anlaşılır sanıyorum) yüzeysel olmayan ama sanki fazla yetişkin de durmayan bir "kendini arama" teması var. Adam, bir "bilinmeyen ada" arıyorken, peşine düşen kadın da, çaktırmadan "hayattaki yeni yerini keşfetme" üzerine uğraşıyor. Adayı arayan adam, bir nevi kendini terkedip "kendini keşfetme"ye çalışıyor. Ama tabii ki kitap -hem kalıp hem de anlatım olarak- fazla hacimli değil. Bundan dolayı da bu anlatımın daha kudretli hallerine hakim kişiler, biraz burun kıvıracaklardır ancak yine de tadı güzel bir tadımlık eser okuyacaklardır.
Okuyun, okutun…
Dipnotlar
(1) Saramago, José - Bilinmeyen Adanın Öyküsü, Çeviren: Emrah İmre, Desenler: Birol Bayram, Kırmızıkedi Yayınları, 8. Baskı, İstanbul, Mart 2017
(2) Saramago'yla beni tanış eden Uğur hocama da sevgiler, selamlar, saygılar...
(1) Saramago, José - Bilinmeyen Adanın Öyküsü, Çeviren: Emrah İmre, Desenler: Birol Bayram, Kırmızıkedi Yayınları, 8. Baskı, İstanbul, Mart 2017
(2) Saramago'yla beni tanış eden Uğur hocama da sevgiler, selamlar, saygılar...
Yorumlar